Daadwerkelijk Jezus "volgen"

Onder andere in Beleving van het Evangelie, legt J.W. Kaiser er vaak de nadruk op dat het gaat om het daadwerkelijk (na)volgen van Jezus. Hij brengt dat onder andere te berde bij zijn bespreking van het vertalen, dat de kwalificatie van de vertaler natuurlijk niet alleen linguistisch is maar juist ook inhoudelijk gegrondvest moet zijn op het daadwerkelijk zelf volgen van Jezus.

Thomas Jefferson voelde op zijn klompen aan dat Paulus de leer van Jezus op zijn kop gezet had. In zijn boekje The Life and Morals of Jesus of Nazareth, dat vandaag de dag bekend staat als de "Jefferson Bijbel", trachtte hij terug te vallen op louter en alleen de werkelijke uitspraken van Jezus, met weglating van alle interpolaties, interpretaties, enz., die er later aan toegevoegd werden in een poging om posthuum van Jezus een Christen te maken, in de Paulinistische zin. Desalniettemin kwam bij hem het punt van daadwerkelijk volgen niet uit de verf, omdat zijn eigen, wat hij zelf noemde "materialistische", standpunt er toe leidde dat hij uit Jezus toch weer een moreel leraar destilleerde.

Het draait er dus om dat Jezus niet een districtskantoor van de ANWB is, en ook geen dominee, of een ander soort moreel leraar, die ons vraagt dat wij hem om richtingsaanwijzingen vragen, met uitschakeling van ons eigen geweten. Het wijzen van de weg aan anderen is niet zijn benadering. De kracht van zijn leer is juist gelegen in het feit dat hij het ons heeft voorgeleefd, dat hij ons voorging, en hij ons vraagt hem in die zin te volgen. En daarmee bedoelt hij dan ook niet na-apen, zoals de imitatie van Christus maar al te vaak werd misverstaan, en het in het vroege Christendom het dus een tijd lang mode werd om je te laten kruisigen om der wille van je geloof. Hij verheldert dit punt op humoristische wijze in de Cursus, bij zijn bespreking van de betekenis van de kruisiging, als volgt:

De kruisiging is een extreem voorbeeld, meer niet. Haar waarde ligt, zoals de waarde van elk leermiddel, uitsluitend in het soort leerproces dat ze vergemakkelijkt. Ze kan verkeerd worden begrepen, en dat is ook gebeurd. Dat komt alleen doordat wie angstig is, geneigd is angstig waar te nemen. Ik heb je al gezegd dat jij steeds weer een beroep op mij kunt doen om mijn beslissing te delen en die aldus te versterken. Ik heb je ook gezegd dat de kruisiging de laatste zinloze reis was die het Zoonschap moest maken, en dat ze voor ieder die haar begrijpt bevrijding van angst betekent. Terwijl ik eerder alleen op de opstanding ben ingegaan, werd de bedoeling van de kruisiging, en hoe die in wezen tot de opstanding leidde, niet duidelijk gemaakt. Niettemin heeft ze aan je eigen leven een uitgesproken bijdrage te leveren, en als je daarover zonder angst wilt nadenken, zal dat jou helpen je eigen rol als leraar te begrijpen.
...
Een gewelddaad kan per slot alleen tegen het lichaam worden gericht. Het lijdt weinig twijfel dat het ene lichaam het andere kan aanvallen, en zelfs vernietigen. Maar als vernietiging op zichzef onmogelijk is, kan iets wat vernietigbaar is niet werkelijk zijn. De vernietiging ervan rechtvaardigt dus geen woede. ...
Ik heb volkomen duidelijk gemaakt dat ik ben zoals jij en dat jij bent zoals ik, maar onze fundamentele gelijkheid kan alleen via een gezamelijke beslissing worden gedemonstreerd. Het staat jou vrij, zo je wilt, jezelf waar te nemen alsof je wordt vervolgd. Maar wanneer jij ervoor kiest op die manier te reageren, wil je misschien bedenken dat ik naar het oordeel van de wereld werd vervolgd, en deze beoordeling zelf niet deelde. En omdat ik die niet deelde, heb ik die niet versterkt. ...
Zoals ik al eerder heb gezegd: 'Zoals je onderwijst, zo zul je leren.' Als je reageert alsof je vervolgd wordt, onderwijs je vervolging. Zo'n les moet een Zoon van God niet wensen te onderwijzen, wil hij zijn eigen verlossing verwezenlijken. Onderwijs liever je eigen volmaakte onschendbaarheid, wat de waarheid in jou is, en besef dat die niet belaagd kan worden. Probeer die niet zelf te beschermen, of anders geloof jij dat ze wel kan worden belaagd. Van jou wordt niet gevraagd je te laten kruisigen; dat was een deel van míjn bijdrage aan het onderricht. Van jou wordt alleen gevraagd mijn voorbeeld te volgen wanneer je geconfronteerd wordt met veel minder extreme verleidingen om verkeerd waar te neman, en ze niet te accepteren als valse rechtvaardiging voor woede. (ECIW:T6.I.2; 4:1-4; 5:1-4; 6:1-7)

Kaiser maakt zo vaak duidelijk dat ons probleem steeds is het valse houvast zoeken in de vorm, wat typisch is voor het ego. De geboorte van het vertrouwen in het Leven, en de Leiding van de Heilige Geest is dus gelegen in het opgeven van dat valse vertrouwen, en in plaats daarvan ons voorbeeld te nemen in het restloze vertrouwen dat Jezus ons toonde in de kruisiging. Het extreme voorbeeld van Jezus was dus dat zelfs als zijn lichaam vernietigd werd, het er toch niet toe deed, want dat is niet wie hij is, en daarom zegt hij ook zelfs in de teksten die in de Bijbel bewaard zijn gebleven, dat hij te allen tijde bij ons zal zijn als wij hem daarom vragen. En natuurlijk ervaren wij het altijd als verlies en leed in onze emotionele gehechtheid, echter de opstanding is gelegen in de realisatie dat het in werkelijkheid een verlossing, een bevrijding was, waardoor wij kunnen beginnen te ontwaken tot enig geestelijk leven. Dat is het daadwerkelijke volgen van Jezus: ons vertrouwen te stellen in het voorbeeld dat hij ons voorleefde, niet in de vorm, maar in de geest. Zo kan hij ons leiden naar zijn Koninkrijk dat niet van deze wereld is.

In de Nederlandse editie van de Cursus is een betrekkelijk belangrijk woord in dit verband helaas soms onduidelijk vertaald.  Het is het engelse "lead the way" wat "voorgaan" betekent. Jezus, of de Heilige Geest gaat ons voor, en wij volgen. Dat is het programma. Hij is dus niet een wegwijzer die anderen vertelt wat te doen, zonder het zelf te doen. Zijn ware autoriteit is gelegen in het feit dat hij gedemonstreerd heeft dat die overgang naar het leven van de geest daadwerkelijk een practische mogelijkheid is, indien wij hem "volgen." "Voorgaan" en "volgen" zijn dus de ideeën waar het om gaat. Hier volgen de plaatsen waar het in het Nederlands helaas verminkt is:

W73.10:6 voorgaan (correct)
W74.10:6 voorgaan (correct)
W155:passim (inclusief titel) er staat "de weg wijzen," en dat zou moeten zijn "voorgaan" dus de titel zou moeten zijn: "Ik doe een stap terug en laat Hem voorgaan."  Alweer, het is essentieel dit te begrijpen in de zin van "voorgaan" en "volgen" en dat ligt ook aan de ontwikkeling van het vertrouwen ten grondslag.
W173 idem
H23.7:2 "de weg te wijzen", m.i. moet dit zijn "... om hen die een andere taal spreken voor te gaan en een beroep te doen op andere symbolen."
W288:1 "de gedachte die mij naar u leidt..." (correct)
W.hV.2:6 .. omdat zijn vader hem voorgaat.
T24.... en toch loopt hij naast je en voor je uit, en gaat je voor op de weg die Hij moet gaan om Zijn compleetheid te vinden. (er staat nu "wijst de weg")
VvT5.3:2 Hij ging jou voor (correct)
H23.5:1 Moet zijn: "Jezus is ons voorgegaan." (En niet: "heeft de weg gewezen.")

Zo is dus Kaiser's "daadwerkelijk volgen" geheel in dezelfde geest bedoeld als de aanmaning in de Cursus dat "dit een hele praktische cursus is." (T8.IX.8:1) alsook: "laat theologie je niet ophouden " (VvT.in.4:4)

Rogier F. van Vlissingen