De Liefde is niemand vergeten, Cursus citaten

Inmiddels ben ik weer bezig met de Nederlandse vertaling van De liefde is niemand vergeten. Het vertalen is een levend proces, en we zijn er nooit mee klaar, ook en vooral omdat het, zoals J. W. Kaiser benadrukt in zijn werk, nauw gerelateerd is aan ons eigen proces van innerlijke groei en het verstaan van het vertaalde werk, of, zoals hij het zegt, "vertalen is vertolken." Daar ontkom je niet aan.

Daarnaast zijn er natuurlijk vertalingen die overboord gaan in de zin van "interpretatie" en zo hebben we dan bijv. protestantse en katholieke bijbel vertalingen, enz. Vaak zijn dan de verschillen meer een kwestie van "hineininterpretieren," en dat is weer even andere koek. Ook de Cursus is van dat soort problemen niet verschoond gebleven, echter dat is een ander probleem dat we hier even terzijde laten. Ik heb het hier over de meest zuivere literaire poging om de Cursus in idiomatisch goed Nederlands weer te geven, zonder de inhoud, de boodschap, geweld aan te doen. In die zin vereist vertalen dus dat we het materiaal volledig verstaan in het Engels, en het dan in Nederlands paraphraseren. Dat is wat anders dan woorden en zinnen mechanisch vertalen. (En dit IS het proces, vandaar dat computer vertalingen altijd weer door de mand vallen, omdat ze noodzakelijkerwijze gebaseerd zijn op de notie dat de vorm de inhoud bepaald, terwijl het omgekeerde het geval is.)

Ik werd weer met dit proces geconfronteeerd bij mijn vertaalwerk van Gary Renard's derde boek, De liefde is niemand vergeten. Terwijl ik in het verleden altijd automatisch de Nederlandse vertaling van de 8e editie van Ankh-Hermes aanhield, omdat die nou eenmaal de enige geauthoriseerde Nederlandse vertaling is, begon ik deze keer spontaan zelf de Cursus-citaten nieuw te vertalen. Bij de Cursus gaat het altijd om de inhoud niet de vorm, en het is makkelijk om van die vertalingen een heilige koe te maken, terwijl het er juist om gaat dat we dit levend houden, en de vertaling gebruiken om ons eigen verstaan te verdiepen.

Om redactionele redenen-we hadden in het verleden de 8e editie in het Nederlands aangehouden en doen we dat nu ook weer echter, het leek me gezond even een steekproef te nemen uit de inleiding en het eerste hoofdstuk, om te zien hoe het ook zou kunnen. Voor het merendeel zijn het alternatieven, en voorkeuren, echter in enkele gevallen lijkt het me dat delen van mijn vertaalpoging eventueel vatbaar zijn voor opnemen in een volgende bewerking van de Cursus, hoewel het me daar niet om te doen is. Een vertaling is nooit 'af,' het blijft een proces, en meerdere vertalingen zijn altijd mogelijk en kunnen verhelderend werken.

Een aansporing uit Jouw onsterfelijke werkelijkheid, dat we in feite allemaal onze eigen geestelijken moeten worden, komt voor mij hierbij ook om de hoek kijken. Het lezen van twee variaties in de vertaling van dezelfde onderliggende text, als aangenomen wordt dat beide dezelfde serieuze intentie hebben om het materiaal zo goed mogelijk weer te geven, kan zeer verhelderend en verdiepend zijn voor iemand die de oorspronkelijke taal niet meester is.

Het volgende zijn Cursus aanhalingen uit De liefde is niemand vergeten, eerst in het Engels, dan in het Nederlands van de 8e editie, en vervolgens mijn vertaling, en soms ook niet, als ik er geen reden voor zag. In enkele gevallen denk ik dat mijn suggesties een duidelijke verbetering zijn, in andere gevalen zijn het kwesties van voorkeur, en wie weet zitten er ook nog miskleunen tussen. De bedoeling is om uit te nodigen tot diepere overweging van de betreffende passages.

Vooraleerst de titel:

In de eerste ronde van gesprekken over de titel, Love Has Forgotten No One, mengde de Cursus zich in de discussie, zoals gewoonlijk, middels een passage die "toevallig" onder mijn ogen kwam en die precies op de titel van het boek sloeg.

11 And God has never forgotten what makes Him whole. 12 In your completion
lie the memory of His Wholeness and His gratitude to you for His completion.
13 In His link with you lie both His inability to forget and your ability to
remember. 14 In Him are joined your willingness to love and all the Love of
God, Who forgot you not.
(ACIM:T-16.IV.11:11-14)

Wat dan in het Nederlands is weergegeven als:
"En God heeft nooit vergeten wat Hem heel maakt. In jouw compleetheid liggen
de herinnering van Zijn Heelheid en Zijn dankbaarheid jegens jouw voor Zijn
compleetheid. In Zijn band met jou liggen zowel Zijn onvermogen om te
vergeten als jouw vermogen om je te herinneren. In Hem zijn jouw
bereidwilligheid om lief te hebben en alle Liefde van God, die jou niet
vergeten heeft, verbonden.)

Dus het zou moeten worden 'De Liefde heeft niemand vergeten,' echter bij het corrigeren merkte de uitgever op dat De Liefde is niemand vergeten beter Nederlands is, en aldus werd dat de titel.

Inleiding

* 1) 
The ego is, therefore, particularly likely to attack you when you react lovingly, because it has evaluated you as unloving and you are going against its judgment. The ego will attack your motives as soon as they become clearly out of accord with its perception of you. This is when it will shift abruptly from suspiciousness to viciousness, since its uncertainty is increased. (ACIM:M-9.VII.4:5-7)

ECIW, 8e editie: Het ego zal jou dus hoogstwaarschijnlijk juist dan aanvallen wanneer jij liefdevol reageert, omdat het jou als niet-liefdevol heeft beoordeeld en jij tegen zijn oordeel ingaat. Het ego zal jouw beweegredenen aanvallen zodra die duidelijk niet meer overeenstemmen met zijn waarneming van jou. Op dat moment zal het bruusk van argwaan overgaan op kwaadaardigheid, aangezien zijn onzekerheid is toegenomen.

RFvV2013: Het ego is daarom bijzonder geneigd je aan te vallen als je liefdevol reageert, omdat het jou dan als liefdeloos beoordeelt en je tegen zijn oordeel ingaat. Het ego zal jouw beweegredenen aanvallen zodra die niet meer stroken met hoe het jou ziet. Op zo'n moment zal het abrupt van argwaan in venijn omslaan, omdat zijn onzekerheid gestegen is.

* 2)

The world attempts a thousand compromises, and will attempt a thousand more. Not one can be acceptable to God’s teachers, because not one could be acceptable to God. (ACIM:M-27.4:5-8)

ECIW, 8e editie: De wereld probeert duizend compromissen en zal er nog eens duizenden proberen. Niet een kan er voor Gods leraren aanvaardbaar zijn, want niet een zou er aanvaardbaar kunnen zijn voor God.

RFvV2013: De wereld betracht duizend compromissen, en zal er nog eens duizend proberen. Niet één kan er voor Gods leraren aanvaardbaar zijn, omdat er niet één voor God aanvaardbaar zou kunnen zijn.

* 3)

I have stated that the basic concepts referred to in this Course are not matters of degree. Certain fundamental concepts cannot be understood in terms of opposites. It is impossible to conceive of light and darkness or everything and nothing as joint possibilities. They are all true or all false. It is essential that you realize your thinking will be erratic until a firm commitment to one or the other is made. (ACIM:T-3.II.1:1-5)

ECIW, 8e editie: Ik heb gesteld dat de basisbegrippen die in deze cursus ter sprake komen geen zaak van gradatie zijn. Bepaalde fundamentele begrippen kunnen niet in de vorm van tegenpolen worden begrepen. Het is onmogelijk zich licht en duisternis, of alles en niets als gelijktijdig bestaande mogelijkheden voor te stellen. Ze zijn of helemaal waar of helemaal onwaar. Het is noodzakelijk dat je inziet dat jouw denken wispelturig zal blijven tot je met het ene of het andere een hechte verbintenis bent aangegaan.

RFvV 2013: Ik heb gesteld dat de grondbeginselen waar deze cursus aan refereert geen graduele kwesties  zijn. Bepaalde grondbeginselen kunnen niet in termen van tegenstellingen gevat worden. Het is onmogelijk zich licht en duisternis of alles en niets als gelijktijdig bestaande mogelijkheden voor te stellen. Ze zijn helemaal waar of helemaal niet waar. Het is van essentieel belang dat je inziet dat je denken onbetrouwbaar zal blijven totdat je je definitief tot het een of het ander bekent.

Hoofdstuk 1

* 4)
You are as God created you, and so is every living thing you look upon, regardless of the images you see. What you behold as sickness and as pain, as weakness and as suffering and loss, is but temptation to perceive yourself defenseless and in hell. Yield not to this, and you will see all pain, in every form, wherever it occurs, but disappear as mists before the sun. (ACIM:T-31.VIII.6:1-3)

ECIW, 8e ed.: Jij bent zoals God jou heeft geschapen, en dat geldt ook voor elk levend wezen waarnaar je kijkt, ongeacht de beelden die jij ziet. Wat jij ziet als ziekte en als pijn, als zwakheid, lijden en verlies, is niets anders dan de verleiding jezelf als weerloos en in de hel te zien. Bezwijk daar niet voor, en je zult zien dat alle pijn, waar en in welke vorm die zich ook voordoet, eenvoudig oplost als nevelslierten voor de zon.

RFvV2013: Jij bent zoals God jou geschapen heeft, en datzelfde is van toepassing op elk levend wezen dat je tegenkomt, ongeacht de beelden die jij ziet. Wat jij ziet als ziekte en als pijn, als zwakheid, lijden en verlies, is niets anders dan de verleiding jezelf als weerloos en in de hel te zien. Bezwijk daar niet voor, en je zult zien dat alle pijn, waar en in welke vorm die zich ook voordoet, eenvoudig oplost als nevelslierten in de zon.

* 5)

The one wholly true thought one can hold about the past is that it is not here. (ACIM:W-pI,8.2:1)

ECWW, 8e ed.: De enige volledig ware gedachte die men over het verleden kan hebben is dat het niet hier is.

RogierFvV 2013: De enige volledig ware gedachte die men over het verleden kan hebben is dat het hier niet is.

* 6)
“...if it is forgiven it is gone. (ACIM:W.pII.289.1:6))

ECIW, 8e ed.: ...en als het vergeven is, is het voorbij.

RogierFvV 2013: ...en als het vergeven is, is het er niet meer.


* 7)
The full awareness of the Atonement, then, is the recognition that the separation never occurred. (ACIM:T-6.II.10:7)

ECIW, 8e ed.: Het volle besef van de Verzoening is dan ook het inzicht dat de afscheiding nooit heeft plaatsgevonden.

RogierFvV 2013: Het volle besef van de Verzoening is dan ook de herkenning dat de afscheiding nooit plaats heeft gevonden.


* 8)
I am not a victim of the world I see. (ACIM:T-21.In.1:1)

ECIW, 8e ed.: Ik ben niet het slachtoffer van de wereld die ik zie.

RogierFvV 2013: Ik ben geen slachtoffer van de wereld die ik zie.

* 9) 

A theoretical foundation such as the text provides is necessary as a framework to make the exercises in this workbook meaningful. (ACIM:W-pI.In.1:1)

ECIW, 8e ed.: Een theoretische fundering zoals het tekstboek die verschaft, is als kader noodzakelijk om de oefeningen in dit werkboek zinvol te maken.

RogierFvV 2013: Een theoretische fundering zoals het tekstboek verschaft, is een noodzakelijk kader om de oefeningen in het werkboek zinvol te maken.

* 10)

Is it not strange that you believe to think you made the world you see is arrogance? God made it not. Of this you can be sure. What can He know of the ephemeral, the sinful and the guilty, the afraid, the suffering and lonely, and the mind that lives within a body that must die? You but accuse Him of insanity, to think He made a world where such things seem to have reality. He is not mad. Yet only madness makes a world like this. (ACIM:W-pI.152.6)

ECIW, 8e ed.:Is het niet vreemd dat je meent dat het arrogant is te denken dat jij de wereld die je ziet, hebt gemaakt? God heeft haar niet gemaakt. Hiervan kun je zeker zijn. Wat kan Hij weten van het kortstondige, de zondigen en schuldigen, de angstigen, lijdenden en eenzamen, en van de denkgeest die in een lichaam leeft dat sterven moet? Wanneer je denkt dat Hij een wereld heeft gemaakt waarin zulke dingen werkelijkheid lijken, beschuldig je Hem slechts van waanzin. Hij is niet gek. Toch maakt slechts waanzin een wereld zoals deze.

RogierFvV 2013: Is het niet vreemd dat jij gelooft dat het arrogant is om te denken dat jij de wereld die je ziet gemaakt hebt? God heeft haar niet gemaakt. Daar kun je van op aan. Wat kan Hij weten van het efemere, van de zondigen en schuldigen, de angstigen lijdenden en eenzamen, en van de denkgeest die leeft in een lichaam dat steven moet? Je beschuldigt hem alleen maar van krankzinnigheid, als je denkt dat Hij een wereld heeft gemaakt waar dat soort dingen mogelijk schijnen te zijn. Hij is niet gek. Toch maakt alleen waanzin een wereld als deze.

* 11)
Ingenious thinking is not the truth that shall set you free, but you are free of the need to engage in it when you are willing to let it go. (ACIM:T-3.V.5:7)

ECIW, 8e ed.: Vernuftig denken is niet de waarheid die jou vrij zal maken, maar je bent wel vrij van de noodzaak je ermee in te laten wanneer je bereid bent het te laten varen.

RogierFvV 2013: Vernuftig denken is niet de waarheid die jou vrij zal maken, maar je bent wel vrij van de noodzaak je er in te begeven als je bereid bent het te laten varen.

*12)
The Course merely gives another answer, once a question has been raised. However, this answer does not attempt to resort to inventiveness or ingenuity. These are attributes of the ego. The Course is simple. It has one function and one goal. Only in that does it remain wholly consistent because only that can be consistent.

ECIW, 8e ed.: De cursus geeft eenvoudig een ander antwoord, zodra een vraag is gesteld.

Dit antwoord probeert echter niet zijn toevlucht te nemen tot vindingrijkheid

of scherpzinnigheid. Dit zijn eigenschappen van het ego. De cursus is eenvoudig. Hij heeft één functie en één doel. Alleen daarin blijft hij geheel consistent, want alleen dat kan consistent zijn.

RogierFvV 2013: De Cursus geeft alleen een ander antwoord, wanneer er een vraag gesteld is. Dit antwoord tracht echter niet zich op vindingrijkheid of vernuft te beroepen. Dat zijn eigenschappen van het ego. De Cursus is eenvoudig. Hij heeft één functie en één doel. Daarin alleen blijft hij geheel consistent, want dat alleen kan consistent zijn.

*13)

Into eternity, where all is one, there crept a tiny, mad idea, at which the Son of God remembered not to laugh. (ACIM:T-27.VIII.6:2)

ECIW. 8e ed.: In de eeuwigheid, waar alles één is, sloop een nietig dwaas idee binnen waarom de Zoon van God vergat te lachen....

RogierFvV 2013: In de eeuwigheid, waar alles één is, sloop een nietig dwaas idee binnen waarom de Zoon van God zich niet bedacht te lachen.


* 14)
Forgive us our illusions, Father, and help us to accept our true relationship with You, in which there are no illusions, and where none can ever enter. Our holiness is Yours. What can there be in us that needs forgiveness when Yours is perfect? The sleep of forgetfulness is only the unwillingness to remember Your forgiveness and Your Love. Let us not wander into temptation, for the temptation of the Son of God is not Your Will. And let us receive only what You have given, and accept but this into the minds which You created and which You love. Amen. (ACIM:T-16.VII.12)

ECIW 8e  editie: Vergeef ons onze illusies, Vader, en help ons onze ware relatie te aanvaarden met U, waarin er geen illusies zijn, en waarin er niet één ooit door kan dringen. Onze heiligheid is de Uwe. Wat kan er in ons zijn dat vergeving nodig heeft, als die van U volmaakt is? De slaap der vergetelheid is slechts de onwil ons Uw vergeving en Uw Liefde te herinneren. Laat ons niet in verzoeking geraken, want de verzoeking van Gods Zoon is niet Uw Wil. En laat ons slechts ontvangen wat U gegeven hebt, en alleen dit aanvaarden in de denkgeesten die U hebt geschapen en die U liefhebt. Amen

RogierFvV 2013: Vergeef ons onze illusies, Vader, en help ons onze ware relatie met U te aanvaarden, waarin er geen illusies zijn, en waarin er niet één ooit kan binnensluipen. Onze heiligheid is de Uwe. Wat kan er in ons zijn dat vergeving nodig heeft, als de Uwe volmaakt is? De slaap der vergetelheid is slechts de onwil ons Uw vergeving en Uw Liefde te herinneren. Laat ons niet onszelf in verzoeking verliezen, want de verzoeking van Gods Zoon is Uw Wil niet. En laat ons slechts ontvangen wat U gegeven hebt, en alleen dit aanvaarden in de denkgeesten die U hebt geschapen en die U liefhebt. Amen

* 15) 

Beyond the body, beyond the sun and stars, past everything you see and yet somehow familiar, is an arc of golden light that stretches as you look into a great and shining circle. And all the circle fills with light before your eyes. The edges of the circle disappear, and what is in it is no longer contained at all. The light expands and covers everything, extending to infinity forever shining and with no break or limit anywhere. Within it everything is joined in perfect continuity. Nor is it possible to imagine that anything could be outside, for there is nowhere that this light is not.

            This is the vision of the Son of God, whom you know well. Here is the sight of him who knows his Father. Here is the memory of what you are; a part of this, with all of it within, and joined to all as surely as all is joined in you. (ACIM:T-21.I.8-9:3)

ECIW, 8e ed. Voorbij het lichaam, voorbij zon en sterren, verderreikend dan alles wat jij ziet en toch ergens zo vertrouwd, staat een boog van gouden licht die zich onder jouw ogen tot een grootse stralende cirkel verwijdt. En heel de cirkel vult zich, terwijl je kijkt, met licht. De randen van de cirkel verdwijnen, en wat erbinnen is wordt niet langer omvat. Het licht dijt uit en bestrijkt alles, en breidt zich voor eeuwig stralend tot in het oneindige uit, zonder ergens breuk of grens. Daarbinnen is alles verbonden in volmaakte continuïteit. Het is niet mogelijk zich iets daarbuiten voor te stellen, want er is geen plaats waar dit licht niet is. Dit is de visie van Gods Zoon, hem die jij goed kent. Hier is het zicht van hem die zijn Vader kent. Hier ligt de herinnering van wat jij bent: een deel hiervan dat alles in zich draagt, en even zeker met alles is verbonden als alles verbonden is in jou.

RFvV 2013: Achter het lichaam, achter de zon en de sterren, voorbij aan alles wat je ziet en toch op een of andere manier bekend, staat er een boog van gouden licht die zich tot een grote, stralende cirkel uitbreidt als je er naar kijkt. En onder je ogen vult die hele cirkel zich met licht. De randen van de cirkel verdwijnen, en wat er binnen ligt wordt niet langer ingesloten. Het licht dijt uit en bestrijkt alles, en breidt zich eeuwig stralend tot in het oneindige uit, zonder onderbreking of grens waar dan ook. Daarbinnen is alles naadloos verbonden in volledige continuiteit. Noch is het mogelijk zich iets daarbuiten voor te stellen, want er is nergens waar dit licht niet is.

Dit is de visie van Gods Zoon, die jij goed kent. Hier is de visie van hem die zijn Vader kent. Hier is de herinnering van wat je bent: een deel hiervan dat alles in zich draagt, en met alles verbonden, zo zeker als alles in jou verbonden is.

* 16) 

God is not willing that His Son be content with less than everything. (ACIM:T-15.III.4:10)

ECIW 8e ed.: God wil niet dat Zijn Zoon met minder dan alles tevreden is.

RFvV 2013: God verdraagt niet dat Zijn Zoon met minder dan alles genoegen neemt.

* 17)

This Christmas give the Holy Spirit everything that would hurt you. Let yourself be healed completely that you may join with Him in healing, and let us celebrate our release together by releasing everyone with us. Leave nothing behind, for release is total, and when you have accepted it with me you will give it with me. All pain and sacrifice and littleness will disappear in our relationship, which is as innocent as our relationship with our Father, and as powerful. Pain will be brought to us and disappear in our presence, and without pain there can be no sacrifice. And without sacrifice there love must be. (ACIM:T-15.XI.3)

ECW, 8e ed.: Geef deze Kerstmis de Heilige Geest alles wat jou pijn zou doen. Laat jezelf totaal genezen, opdat jij samen met Hem anderen mag genezen, en laten we samen onze bevrijding vieren door iedereen met ons te bevrijden. Laat niets achter, want bevrijding is totaal, en wanneer jij die samen met mij hebt aanvaard, zul jij die samen met mij schenken. Alle pijn, alle offers en alle kleinheid zullen verdwijnen in onze relatie, die even onschuldig en even machtig is als onze relatie met onze Vader. Pijn zal bij ons worden gebracht en in onze tegenwoordigheid verdwijnen, en zonder pijn kan er geen offer zijn. En zonder offer moet er wel liefde zijn.

RFvV 2013: Geef met deze Kerst alles wat jou pijn kon doen aan de Heilige Geest. Laat jezelf volledig genezen, zodat je je met Hem kan verbinden in de genezing, en laten wij gezamelijk onze bevrijding vieren door iedereen met ons te bevrijden. Laat niets achter, want bevrijding is totaal, en als je het met mij geaccepteerd hebt, zul je die met mij geven. Alle pijn en offering en kleinheid zal in onze relatie verdwijnen, die zo onschuldig is also onze relatie met onze Vader, en even machtig. Pijn zal tot ons gebracht worden, en verdwijnen in onze aanwezigheid, en zonder pijn kan er geen offer zijn. En zonder offer moet er wel liefde zijn.

*   *

*

Aan het einde van het verhaal zijn verschillende vertalingen van een origineel dus vergelijkbaar met verschillende uitvoeringen van een stuk muziek. Ik houd van de Goldberg Variationen in beide uitvoeringen van Glenn Gould, als ook de klavecimbel versie van Trevor Pinnock. Daar achter hoor ik Bach, en daar achter hoor ik hemelse muziek. Zo is het met de Cursus ook. Het boek A Course in Miracles is slechts een versie van de universele cursus, maar het boek als zodanig is een Engels boek. En elke vertaling maarkt noodzakelijkerwijze een reeks keuzen, en het heeft soms zin opnieuw terug te gaan naar het origineel, en de vertaling opnieuw te overwegen.