Kringetje rond, de andere keuze

Ik neem aan dat een uiteindelijke Nederlandse editie van mijn boek Closing the Circle in het Nederlands Kringetje rond zal moeten heten. Ik vind dat een lekkere uitdrukking, want het reflecteert een proces dat in vele vormen steeds terugkomt. Op abstract niveau is dit het centrale thema van de leer van Jezus, namelijk dat wij dienen terug te keren tot het punt van de oorspronkelijke beslissing vóór het ego in onze denkgeest. Een radikale verandering van gedachten, van ons denken - metanoia in het Nieuw Testamentische Grieks - is alleen mogelijk door in de denkgeest tot dat punt van origine terug te keren, en dan de andere weg te kiezen. Kringetje rond dus. Dat is de uitweg uit het doolhoof, en niet een ander kringetje en juist geen kringetje meer, maar juist de uitweg uit het doolhof, door het volgen van de draad van Ariadne, die dan de weg naar huis wordt.

Ondertussen zijn er nog zoveel andere kringetjes die rondkomen, met name in wat ik graag het recycling programma van de Heilige Geest noem. Dat wil zeggen, keuze momenten presenteren zich opnieuw, en in een flits realiseer je je dat je al honderd keer op deze kruising hebt gestaan en steeds de verkeerde afslag hebt genomen, en nu heb je dus een nieuwe kans om wel de goede afslag te nemen. Wat je dus in dat flits moment - een déjà vu -ook ziet is dat het met je vorige keuzen nooit goed is afgelopen, en dat het dus geen zin heeft om weer bij het ego te rade te gaan, want dat heeft je iedere keer appelen voor citroenen verkocht. Zo ontstaat dus de innerlijke mogelijkheid om daadwerkelijk de andere keuze te maken.

Wat mij hierbij ook door de geest gaat is het verhaal van Kaiser die aanvankelijk medicus had willen worden (geneesheer). Het liep echter mis, want zijn vader stierf, en in plaats van naar de universiteit te gaan, moest hij de kost gaan verdienen voor zijn familie, en kwam in de scheepvaart terecht. Later studeerde hij dan toch weer psychologie. Maar het bleef bij de studie, ergens maakte hij natuurlijk de andere keuze, om werkelijk heler te worden door naar de Heilige Geest te luisteren, wat dan zijn beslag kreeg in de samenwerking met Juffrouw Hofmans vanaf 1946, en zijn oeuvre dat in de laatste veertien jaar van zijn leven tot stand kwam.
Ik ben mij van meer van zulke verhalen bewust. Mijn eigen vader had ook dat verlangen. Hij werd weliswaar psychiater, maar daar onder en daar achter leefde een diep verlangen om werkelijk heler te zijn, in diepere zin. Hij bleef daar zijn hele leven kennelijk mee worstelen, en in de vorm weet ik niet hoever hij daar mee kwam, maar inhoudelijk is het me later wel duidelijk geworden in mijn vergevings proces met hem, jaren na zijn overlijden, en ten tijde van mijn boekje over Kaiser vertelde een helderziende vriendin mij dus ook dat mijn vader erg sterk aanwezig was, en zeer geïnteresseerd in wat ik deed. En ik begreep toen ineens zijn diepe verlangen om heler te zijn.

Recentelijk kwam dit ook naar voren bij een kennis, een hersenchirurg die wegens gezondheids problemen zijn beroep niet meer kan beoefenen, en die ECIW ging beoefenen, en die nu dus werkelijk een rol kan spelen als heler voor zijn zuster, die een hersentumor heeft, en die hij in haar laatste jaar steeds bij heeft kunnen staan, waar zowel zijn medische kennis in de vorm van waarde is, en zijn innerlijke "andere" keuze hem inhoudelijk instaat stelt om op diepzinnige wijze behulpzaam te zijn.
Het Kringetje komt ook rond in de kruisiging, en hier is wat Jezus daar in de Cursus over te zeggen heeft:

De reis naar het kruis dient de laatste 'zinloze reis' te zijn. Blijf er niet bij stilstaan, maar laat die achter je als volbracht. As jij die kunt aanvaarden als jouw eigen laatste zinloze reis, ben je ook vrij je bij mijn opstanding aan te sluiten. Zolang je dat niet doet is je leven beslist verspild. Het is dan niet meer dan een heropvoering van de afscheiding, het verlies van macht, de vergeefse herstelpogingen van het ego en uiteindelijk de kruisiging van het lichaam, of de dood. Zulke herhalingen zijn eindeloos tot ze vrijwillig worden opgegeven. Bega niet de jammerlijke fout je '[vast] te klampen aan het oude, ruwe kruis.' De enige boodschap van de kruisiging is dat je het kruis overwinnen kunt. Tot dat moment staat het jou vrij jezelf te kruisigen zo vaak je maar wilt. Dit is niet het evangelie dat ik jou bedoelde te geven. Wij hebben een andere reis te ondernemen, en als je deze lessen zorgvuldig leest, zullen ze jou helpen en voorbereiden die te ondernemen. (ECIW:T4.Inleiding.3 - woord in [ ] door schrijver dezes toegevoegd)

En elders zegt hij ook nog:

De kruisiging is een extreem voorbeeld, meer niet. Haar waarde ligt, zoals de waarde van elk leermiddel, uitsluitend in het soort leerproces dat ze vergemakkelijkt. Ze kan verkeerd worden begrepen, en is dat ook. Dat komt alleen doordat wie angstig is, geneigd is angstig waar te nemen. Ik heb je al gezegd dat jij steeds een beroep op mij kunt doen om mijn beslissing te delen en die aldus te versterken. Ik heb je ook gezegd dat de kruisiging de laatste zinloze reis was die het Zoonschap moest maken, en dat ze voor ieder die haar begrijpt bevrijding van angsten betekent. Terwijl ik eerder alleen op de opstanding ben ingegaan, werd de bedoeling van de kruisiging, en hoe die in wezen tot de opstanding leidde, niet duidelijk gemaakt. Niettemin heeft ze aan je eigen leven een uitgesproken bijdrage te leveren, en als je daarover zonder angst wilt nadenken, zal het jou helpen je eigen rol als leraar te begrijpen. (ECIW:T6.I.2)

Het beeld van het kruis is in de leer van Jezus tweeledig, namelijk het staat natuurlijk voor de tijdruimtelijke dimensies, die op zich alleen uitdrukking zijn van de keuze vóór het ego, de afscheiding van God, en het leven ondergaan als slachtoffer - Kaiser noemt dat kruiswerking. Je kruis opnemen in de positieve zin is echter verantwoordelijkheid nemen voor je leven, en je niet langer slachtoffer te voelen - Kaiser noemt dat kruisgang. Je voelt je alleen maar slachtoffer zolang je weigert onder ogen te zien dat het je eigen keus voor de afscheiding was, waardoor je je in je huidige situatie bevindt. En de enige die van gedachten kan veranderen ben jij, door eens en voor altijd de keuze te maken voor de Leiding van Jezus of de Heilige Geest, in plaats van het gemodder van het ego. En het ego drukt zich altijd uit in de zin van een vaste vorm. Daarin stellen wij altijd ons vertrouwen in deze wereld, en ons lichaam is daarvan het grootste, meest persoonlijke voorbeeld, vandaar dus ook dat Jezus de kruisiging de laatste zinloze reis noemt, en een extreem voorbeeld.

Dat wil zeggen het is de meest extreme vorm van het opgeven van het vertrouwen in de vorm, dat in de ogen van het ego altijd de enige zekerheid is. Het eens en vooral loslaten van het primair stellen van de vorm is dus de doorvoering in de uitdrukking in de stof van onze keuze om ons voorgoed te bekennen tot de werkelijkheid van de geest.

Het hele ego komt daartegen in opstand in vele vormen van angst en bedreiging van hoe slecht het ons zal vergaan als wij in deze waanzin volharden om naar de Heilige Geest te blijven luisteren, en het ego te onttronen - en het is een keuze die wij alleen zullen kunnen maken als het ego voor ons alle aantrekkingskracht verloren heeft, want alleen dan kunnen wij zien dat al die angsten slechts belachelijk zijn. En dan is de weg naar het kruis, de weg naar het opgeven van alle vertrouwen in de stof, in het lichaam, en in de wereld, de laatste zinloze reis, omdat alle reizen in deze schijnwereld zinloos zijn, en één moet er de laatste zijn. En zo komt dan die cirkel ook weer rond, want slechts als wij terugkomen op het punt van de beslissing, door eindelijk verantwoordelijkheid te nemen voor onze keuze van het ego, door ons kruis dus zo op ons te nemen, kunnen wij ons werkelijk bekennen tot de werkelijkheid van de geest, door eens en voor altijd de Leiding van de Heilige Geest te kiezen boven het wanbeleid van het ego. Dat is de weg om Jezus te volgen naar zijn Koninkrijk dat niet van deze wereld is. Het enige wat in die krusiging werkelijk verloren gaat, en "pijn" lijkt te doen is ons misplaatste vertrouwen in de stof.
Ten laatste zegt Jezus in de Cursus ook nog het volgende:

Jij wordt niet vervolgd, net zomin als ik dat werd. Er wordt jou niet gevraagd mijn ervaringen te herhalen, omdat de Heilige Geest, die we met elkaar delen, dit overbodig maakt. Om mijn ervaringen constructief te kunnen gebruiken, moet je echter nog steeds de manier waarop ik ze heb waargenomen tot voorbeeld nemen. Mijn en jouw broeders zijn constant bezig met het rechtvaardigen van wat niet te rechtvaardigen valt. Mijn enige les, die ik moest onderwijzen zoals ik die heb geleerd, is dat geen enkele waarneming die niet met het oordeel van de Heilige Geest overeenstemt gerechtvaardigd kan worden. Ik heb op me genomen te laten zien dat dit in een extreem geval waar was, alleen opdat het als een goed leermiddel zou dienen voor hen voor wie de verleiding om toe te geven aan woede en geweld niet zo extreem zou zijn. Ik wil met God dat geen van Zijn Zonen lijden zal.
De kruisiging kan niet met anderen worden gedeeld, omdat ze het symbool is van projectie, maar de opstanding is het symbool van met elkaar delen, omdat het herontwaken van iedere Zoon van God noodzakelijk is om het Zoonschap in staat te stellen zijn Heelheid te kennen. Alleen dit is kennis.
De boodschap van de kruisiging is volmaakt duidelijk:

Onderwijs louter liefde, want dat is wat jij bent.

(ECIW:T6.I.11-13)

Zo is dus de kruisiging, het idee dat ik beperkt ben tot een omschreven vorm, gevangen in een tijdelijk hulsje, een projectie van de afscheidings gedachte, die mij altijd afscheidt van de schepping en van mijn broeders, en dus per definitie iets wat ons van elkaar isoleert, terwijl het loslaten van die keuze, van dat misplaatste vertrouwen in de beperkingen van de vorm, en de wereld van tijd en ruimte, door voor mijn ware identiteit als geest te kiezen, ons juist van die beperkingen bevrijdt. Het is een keuze die wij alleen voor onszelf kunnen maken, maar die juist weer de Verbinding in ons herstelt, die gesymboliseerd is in het Zoon/Vaderschap, welke ons  met de hele schepping verbindt.

Impliciet maakt de lezing van J. W. Kaiser's werk ook duidelijk dat het juist in die verbinding ligt, die alleen daadwerkelijk hersteld kan worden door Jezus te volgen op de weg waarin hij ons is voorgegaan, dat wij hem kunnen leren verstaan. Bijvoorbeeld zijn inleiding tot het boek Beleving van het evangelie, maakt hartstochtelijk duidelijk dat de betekenis van de leer van Jezus ons alleen openbaar wordt door hem daadwerkelijk te volgen, want alleen de ervaring openbaart ons wat niet met louter intellectueel begrijpen verstaan kan worden. Dat hele boek is erop gericht om ons de weg te wijzen naar die innerlijke ervaring, zodat de leer van Jezus in ons levende gestalte kan aannemen, die voor ons voor altijd verborgen zal blijven als wij onze relatie met hem willen beperken tot intellectueel doorvorsen. En in zijn inleiding brengt hij dit ook in verband met de jammerlijke theologische vervormingen die traditionele vertalingen van de evangeliën gekenmerkt hebben, omdat zij het handwerk waren van lieden die zich beperkten tot het vertalen naar de vorm, zonder zelf in der daad Jezus te volgen, en tot innerlijk verstaan van zijn Leer te zijn gekomen. Met andere woorden, leerstelligheid omtrent Jezus (Paulus/Christendom), kan nooit en nimmer de plaats in nemen van ervaring van Jezus door hem daadwerkelijk te volgen. Kaiser zegt: "Vertalen eist meer dan kennis van beide talen. Vertalen eist verstaan." (Beleving van het evangelie, p. 7)

P.S. Ondertussen denkt Annelies dat een betere titel (of ondertitel) voor mijn boek misschien zou wezen, Hoe Jezus het Christendom overleefde. Dat zou ook kunnen.